Hedwiżyn

Miejscowość powstała na początku XIX w. pod nazwą Susiec Tereszpolski, w 1834 r. funkcjonowała już z dodatkiem ,,od niedawna zwana Hedwiżyn”. Hedwiżyn należał do Ordynacji Zamojskiej. Znajdował się w nim mały folwark. W XIX w. ordynacja osadziła we wsi kilka rodzin kolonistów niemieckich. W 1927 r. Michał Wolanin i Szczepan Szuper założyli we wsi Ochotniczą Straż Pożarną. W okresie I wojny światowej w pobliżu miejscowości wybudowana została kolej wąskotorowa, której stacja w okresie międzywojennym nosiła nazwę Jadwiżyn. 15 września 1939 r. wieś spłonęła w wyniku bombardowania. Część jej mieszkańców została wysiedlona i wywieziona do obozu na Majdanku. 28 maja 1943 r. partyzanci z oddziału AK ,,Biskupa” przygotowali przy figurze św. Jana (między Hedwiżynem a Panasówką) zasadzkę na szefa biłgorajskiego gestapo – Colba. Niemiec raniony zdołał jednak uciec do Hedwiżyna. W pobliżu Hedwiżyna znajduje się wyrobisko kopalni Gliniska (teren gminy Tereszpol) gdzie płytkowo w podłożu zalegają wapienie trzeciorzędowe, do niedawna eksploatowane w dużym kamieniołomie. W okresie okupacji w kamieniołomach tych niewolniczo pracowali więźniowie obozu w Dylach. Niedaleko wsi znajduje się również Bagno Tałandy, gdzie występuje wiele gatunków roślin charakterystycznych dla borów bagiennych i torfowisk. Należą do nich modrzewica zwyczajna, bobrek trójlistkowy, przygiełka brunatna, rosiczka okrągłolistna, wełnianka pochwowata, żurawina błotna, brzoza omszona, wierzba borówkolistna i kilka gatunków turzyc. W Hedwiżynie znajduje się murowany kościół parafialny rzymskokatolicki p.w. Św. Jadwigi Śląskiej oraz drewniany budynek dawnej stacji kolejki wąskotorowej Jadwiżyn. Do małej architektury sakralnej zaliczyć można murowaną kapliczkę domkową adaptowaną z domku dróżnika, 3 figury kamienne pochodzące z 1909 r., 1918r. i z 1950 r. oraz drewnianą kapliczkę domkową. Ponadto przed Zakładem Wapienno – Piaskowym „MEGOLA” stoi granitowa figura dwóch osób, symbolizująca ,,sojusz robotniczo – chłopski”. Na uwagę zasługuje również dąb szypułkowy o pomnikowych rozmiarach: obwodzie ok. 600 cm i wysokości 25 m. W miejscowości jest szkoła i remiza OSP. Przez wioskę przebiega pieszy szlak ,,Roztoczański” oraz rowerowy szlak łącznikowy. Co roku, w drugą niedzielę stycznia, Gminny Ośrodek Kultury w Biłgoraju, Stowarzyszenie ,,Jadwiżanie” z Hedwiżyna, jednostka OSP, społeczność wioski oraz uczniowie miejscowej szkoły organizują Przegląd Kolęd i Pastorałek, w którym prezentują się w świątecznym repertuarze wszystkie gminne zespoły z Zespołem Śpiewaczym ,,Stok” z Hedwiżyna na czele.